Урыстәылеи Аԥсни рыбжьара астратегиатә партниорра
Ихадоу зҵаараны иҟалеит анаҩс Аҳәынҭқарра Ахада изышьҭхо, 2026–2030 шш. Аԥсны асоциал-економикатә ҿиара апрограмма адгылара аҭаразы Урыстәылеи Аԥсни рыбжьара аиқәшаҳаҭра. Аусшәҟәы ԥхьаҟатәи апроектқәа реилаҵара, афинансыркра ахыҵхырҭақәа ралкаареи ахылаԥшырҭақәа русура аҳәаақәҵареи иазкуп.
Аԥыза-министр Владимир Делба апроект анапхгарабжьаратәи аиқәыршаҳаҭра аиқәымшәазаарақәа ршәарҭара ланарҟәеит, иара убас апрограмма анагӡара армариоит ҳәа инаҵшьны иазгәеиҭеит.
Адыгееи Аԥсни рыбжьара аусеицура
Егьырҭ хадара злоу аӡбамҭақәа рыбжьара иҟоуп – 2025–2027шш. Аԥсни Адыгееи рыбжьара аусеицура азҵаара. Иарбоу Аиқәшаҳаҭразы аусмҩаԥгатәқәа рыплан аекономика, асоциалтә сектор, аҵарадырра, акультуреи аекологиеи амҽханакуеит. Акцент ҟаҵоуп арегионбжьаратәи апартниорра асистематизациа ахь.
Владимир Делба ишазгәеиҭаз ала, аиҳарак хра злоу усны иҟалоит аԥышәеимадареи ааглыхраҿы, асоциалтә политикеи аҵарадырреи русхкқәа рҿы анапхгараҭара атехнологиақәа рыла аимадареи.
Асоциалтә политика
Атәыла анапхгараҿы «Ареспублика Аԥсны асоциалтә маҵзурақәа рыла аиқәыршәаҩцәа аҳәынҭқарратә аккредитациа рыҭара Аԥҟара азы» ақәҵара рыдыркылеит. Аԥсны асоциалтә маҵзурақәа рыла аиқәыршәаҩцәа рзы ихымԥадатәиу аҳәынҭқарратә аккредитациа алагалахоит. Ишьақәырӷәӷәоуп убас еиԥш иҟоу аиуристтә хаҿқәа разхаҵаразы аԥҟара. Аккредитациа мҩаԥыслоит хәы-шықәса рахь знык, уи асоциалтә маҵзурақәа рыла аиқәыршәаҩцәа ихымԥадатәиу акадртәи аматериал-техникатәи стандартқәагьы уахь иналаҵаны, азакәан ишьақәнаргыло ахыдҵақәа зегьы ишақәшәо зырҵабырго амеханизмны иҟалоит: аиҿкаарақәа акадртә, аматериалтәи аиҿкааратәи астандартқәа ирықәозароуп. Иарбоу алагала ҿыц ахықәкы хаданы иҟоуп – атәылауаа асоциалтә маҵзурақәа рахь рыгәрагара ашьҭыхра.
Аулафахәқәа рышьҭыхреи атәанчаҩратә ԥгаԥсеи
Руалафахәы шьҭыххоит ихадоу акатегориақәа ирыҵанакуа асоциалтә усхкы иатәу аҳәынҭқарратә усбарҭақәа русзуҩцәа. Агәабзиарахьчара, аҵарадырра, анаука, акультура, аспорти асоциалтә маҵзуреи иадҳәалахо аиҭакрақәа азинмчы роуеит ажьырныҳәамза 1, 2026 шықәса инаркны.
Аулафахәы ашьҭыхра ихадоу ҷыдараны иҟоуп – аџьаԥса ашәара еихшоу асистема ахь аисра. Уи традициала ишьақәгылахьоу аиндексациа излеиԥшым, иҿыцу азнеишьа ишиашоу ахашәалахәы аҩаӡареи аспециалист иквалификациеи иусура амҽхаки еиднакылоит. Ахықәкы – абиуџьеттә усхкы аҿы «аиҟарара» апринцип мап ацәкны еиҳа зыквалификациа ҳараку, зусура амҽхак дуу аспециалистцәа ралкаара, астимул рыҭара.
Аулафахәы ашьҭыхра нагӡахоит Аԥсни Урыстәылеи рыбжьара Анапхгарабжьаратәи аиқәшаҳаҭра аҳәаақәа ирҭагӡаны аицфинансыркара арежим ала. Иарбоу ахықәкқәа рзы абиуџьет аҿы иазоужьхоит 305 миллион мааҭ.
Иара убас, ихымԥадатәиу атәанчаҩратә ԥгаԥса аршаҳаҭга аформа шьақәырӷәӷәахеит. Уи иаанаго, Аԥсны иалагалахоит аԥгаԥса иахысыз ауаа риндентификациазы ахатәы стандарт. Уи аусзуҩцәа зегьы рзы хазхаҭалатәи ахаҿытә ԥхьаӡара шьақәырӷәӷәахоит.
Аекологиа
Аминистрцәа Реилазаара ишьақәнарӷәӷәеит 2026 шықәсазы Аԥсны абнақәа рҿы абнақәа реиҭашьақәыргыларатә усурақәеи абнарҟаратә фонди ршәагаа. Абнарҟаратә фонд амҽхак 21 746 кубометр рҟынӡа инаӡалоит, уи 600 кубометр рыла еиҵоуп иҳаҩсыз ашықәс азы аасҭа. Аиҳарак абнеингалараан аԥыжәара зауа атәыла мрагыларатәи ахәҭа ауп.
Аԥсни Урыстәылеи рнапхгарақәа рыбжьара аҵиаақәа ркарантин аганахьала аиқәшаҳаҭра рыбжьарҵоит. Аусшәҟәы афитосанитартә хылаԥшра азы иаарту аԥҟарақәа шьақәнаргылоит. Ари аԥснытәи ақыҭанхамҩатә аалыҵ Урыстәылаҟа експортла адәықәҵара ԥықәсларада амҩаԥысразы ихымԥадатәиу ҭагылазаашьоуп.
Аҳәынҭқарратә маӡа арежим акорректировка аҟаҵара
Атәыла Анапхгара алахәылацәа абҵарамза 4 2011 шықәса рзы ирыдыркылаз «Адыррақәа аҳәынҭқарратә маӡа аҵанакразы азинмчы зауа аҳәынҭқарратә мчра аусбарҭақәа рмаҵурауаа рсиа азы» Ақәҵара №156, иара убас ԥхынҷкәынмза 10, 2015 шықәса рзы ирыдыркылаз «Аҳәынҭқарратә маӡа иаҵанакуа адыррақәа рсиа азы» Ақәҵара №177 аиҭакрақәа аларгалеит.
Аминистрцәа Реилазаара иара убас ҩ-қәҵарак аиҭакрақәа аланагалеит: лаҵарамза 27, 2016 шықәса рзы ирыдыркылаз «Ареспублика Аԥсны аҳазалхратә ҵакырахь абаџьхшәаарада иаарго атауарқәа рҭыжьра аиҿкааразы ихымԥадатәиу, заналогқәа Аԥсны иахьаҵанакуа иҭырмыжьуа атехнологиатә еиқәыршәагақәа (урҭ рыԥсахга хәҭақәеи рыхәҭақәеи уахь иналаҵаны) рсиа ақәшаҳаҭхара азы» ақәҵара №87; лаҵарамза 27, 2016 шықәса рзы ирыдыркылаз «Ареспублика Аԥсны аҳазалхратә ҵакырахь ашәахтәқәҵарада аҭыжьыҩцәа иаарго, заналогқәа Аԥсны иахьаҵанакуа иҭырмыжьуа атауарқәа рааглыхратә ҭыжьра иазку атауарқәа, аматериалқәа, аӡа рсиа ақәшаҳаҭхара азы» Ақәҵара №88 аиҭакрақәа аларгалеит.
