АЖӘАБЖЬҚӘА

17.Хәажәкыр.2024

Хәажәкырамза 17 рзы 65 шықәса ихыҵит аҵарауаҩ, Аҳәынҭқарра Ахада иҟны иҟоу Астратегиатә ҭҵаарақәа Рцентр анапхгаҩы Виачеслав Чыркба.

Аҟәа. Хәажәкырамза 17, 2024 шықәса. Аԥсныпресс.  Хәажәкырамза 17  рзы иира Амш азгәеиҭоит афилологиатә наукақәа рдоктор, Аԥсны Анукақәа Ракадемиа академик, алингвист, аполитикатә усзуҩ, адәныҟатәи аусқәа ԥыхьатәи аминистр, Аҳәынҭқарра Ахада иҟны иҟоу Астраегиатә ҭҵаарақәа Рцентр анапхгаҩы   Виачеслав Чыркба.

Виачеслав Андреи-иԥа Чыркба  диит хәажәкырамза 17, 1959 шықәса рзы Гагра ақалақь аҿы.

1982 шықәсазы В. Н. Каразин ихьӡ зху Харьковтәи аҳәынҭқарратә Университет аҳәаанырцәтәи абызшәақәа  рфакультет далгеит.  

1982 -1986 шш. Москва ақалақь, Асовет Еидгыла абызшәадырратә Институт аспирантура аҿы аҵара иҵон.  

1986 - 1991 Асовет Еидгыла Анаукақәа Ракадемиа Аинститут кавказтәи абызшәақәа рсектор аҿы анаукатә усзуҩыс аус иуан.

1991 – 1996 шш. — Леидентәи Ауниверситет (Нидерланды) аиҿырԥшратә абызшәадырреи азлаҟанҵатә лингвистикеи Ринститут адокторант, уи даналга ашьҭахь «Общезападнокавказский язык. Реконструкция его фонологической системы и части его лексикона и морфологии» атема ала адокортә диссертациа ихьчеит (анауктә напхгаҩцәа: апрофессор адоктор Ф. Кортландт, адрктор. Р. Смитс).

1996-1997 шш. Гаага, Нидерланды иҟоу Жәларбжьаратәи аизыҟазаашьақәа рзы Акралтәи Институт «Клингендал» аҿы ааԥхьара змоу аҭҵааҩыс дыҟан. Иара имҩаԥигоз аҭҵаарақәа ртема аԥсуа-қырҭуа еиҿагылара иазкын.

2000-2004 шш. — адоктортә ҩаӡарашьҭахьтәи анаукатә проект «Грамматика садзского диалекта абхазского языка» анагӡаҩ, Леидентәи Ауниверситет (Нидерланды) аиҿырԥшратә абызшәадырреи азлаҟанҵатә лингвистикеи Ринститут аҿы кавказтәи абызшәақәа рыҵаҩыс аус иуан.

2005-2006 шш. Леидентәи Ауниверситет (Нидерланды) ассириологиа аҟәша аҿы кавказтәи абызшәақәа рырҵаҩыс аус иуан.   Д. И. Гәлиа ихьӡ зху Аԥснытәи агуманитартә ҭҵаарақәа Ринститут аполитологиеи аконфликтологиеи Рыҟәша аиҳабыс аус иуан.   Аҳәынҭқарра Ахада иҟны иҟоу Астратегиатә ҭҵаарақәа Рцентр агеополитика Аҟәша аиҳабыс дыҟан.  Урыстәыла Анаукақәа Ракадемиа абызшәадырра Аинститут кавказтәи абызшәақәа рсектор иԥхьагылоу анаукатә усзуҩ. 

2007-2008 шш. — адәныҟатәи аполитика азы Аҳәынҭқарра Ахада иабжьгаҩ.

2008-2011 шш. — Ареспублика Аԥсны Ахада Иусбарҭа анапхгаҩы ихаҭыԥуаҩ.

Жьҭаарамза 11, 2011 шықәса инаркны цәыббрамза  20, 2016 шықәсанӡа    –  Аԥсны адәныҟатәи аусқәа рминистр.

Виачеслав Чыркба 2008 инаркны 2016 шықәсанӡа Кавказнҭыҵ аҭышәынтәалара азы жәларбжьаратәи Женевтәи адискуссиақәа рҿы аԥснытәи аделегациа напхгаҩыс дыҟан.

Виачеслав  Чырикба – Кавказдырыҩцәа Европатәи аилазаара (SCE) алахәыла,  абызшәақәеи ажәытәӡатәи аҭоурыхи рыҭҵаара азы Жәларбжьаратәи  Ассоциациа алахәыла (ASLIP), Европатәи алингвистә еилазаара (Societas Linguistica Europaea) алахәыла, «Вестник АНА Академии наук Абхазии» (агуманитартә наукақәа рсериа) аредактор ихаҭыԥуаҩ,  анаукатә сериа «Языки Кавказа»  аредакциатә коллегиа алахәыла, аҭыжьырҭа Language Science Press (Германиа).

Виачеслав Чыркба Аԥснытәи аҳәынҭқарратә Университет аҿы алекциақәа дрыԥхьоит.  Аҵарауаҩ дзыԥхьо иҷыдоу акурсқәа рхыԥхьаӡараҿы иҟоуп: «Введение в кавказское языкознание», «Абхазская фонология», «Убыхский язык», «Адыгейский язык», «Абхазия в системе международных отношений», «Региональные подсистемы международных отношений».

Жьҭаарамза 6, 2020 шықәса рзы Виачеслав Чыркба Аԥсны Аҳәынҭқарра Ахада иҟны иҟоу Астратегиатә ҭҵаарақәа Рцентр адиректорс далырхит.  

Аҵарауаҩ иусумҭа хадақәа:

Аспекты фонологической типологии. М.: Наука, 1991. Common West Caucasian. The Reconstruction of its Phonological System and Parts of its Lexicon and Morphology (Общезападнокавказский язык.

- Реконструкция его фонологической системы, лексики и морфологии). Leiden: CNWS Publications, 1996.

- A Dictionary of Common Abkhaz (Словарь праабхазского языка). Leiden, 1996.

- Abkhaz (Грамматика абхазского языка). — Languages of the World/Materials 119. Muenchen: Lincom Europa, 2003.

- Развитие абхазского языка в условиях полиэтнического общества: вызовы и перспективы. Сухум, 2009.

- Международно-правовой статус Республики Абхазия. Сухум, 2013.

- The International Legal Status of the Republic of Abkhazia. Sukhum, 2013..

- Загадка Катерины. Кем была мать Леонардо да Винчи? Санкт-Петербург, изд-во «Питер», 2018.

- Единый абхазо-абазинский алфавит на латинской графической основе. Проект. Сухум, 2019.

- Абхазия и итальянские города-государства (XIII—XV вв.). Очерки взаимоотношений. СПб.: Алетейя, 2020.

- Словарь географических названий Абхазии и других стран. 2022г

 

 

 

.


Read 63 times - Ашәахьа, 18 Хәажәкыр 2024 14:54
Image
Image
Image
Image
Информационное Агентство "АПСНЫПРЕСС" (РГУ "АПСНЫМЕДИА") © 2024
Все права на любые материалы, опубликованные на сайте, защищены в соответствии с абхазским и международным законодательством об авторском праве и смежных правах. Использование любых аудио-, фото- и видеоматериалов, размещенных на сайте, допускается только с разрешения правообладателя и ссылкой на www.apsnypress.info.