Аҟәа. Рашәарамза 27, 2025 шықәса. Аԥсныпресс. Ԥхынгәымза 1, 2025 шықәса инаркны Аԥсны Анапхгара аҿы хазы игоу акатегориақәа ирыҵанакуа атәанчаҩцәа ртәанчахәқәа рышьҭыхра азԥхьагәаҭоуп.   

Аԥыза-министр Владимир Делба ари азҵаара иазкны Аԥсны Атәанчаҩратә Фонд ахантәаҩы Денис Гәылариа иԥылара мҩаԥигеит.

«2024 шықәса алагара аахыс ҳтәылауаа рҿаԥхьа иҳақәыз ҳҭакԥхықәрақәа зегьы наҳагӡеит. Изеиԥшразаалак адырхалара ҟамлаӡеит», - ҳәа адырра ҟаиҵеит Атәанчаҩратә Фонд ахантәаҩы.

2025 шықәса алагалара инаркны лаҵарамза 1, 2025 шықәсанӡа аԥаратә цхыраагӡатәқәа, атәанчахәқәа, урҭ рахь ацҵақәа ршәара азы иазоужьхеит  561 млн. 671 нызықь мааҭ.

Аҟәа. Лаҵарамза 27, 2025 шықәса. Аԥсныпресс. Атәыла аԥыза-министр Владимир Делба ашәахьа, лаҵарамза  26 рзы Аҳәынҭқарратә абиуџьетнҭыҵтәи асоциалтә ԥгаԥсеи аџьа ахьчареи рзы Афонд ахантәаҩы Бакәыр Бебиа дидикылеит.   

Бакәыр Бебиа иҟаиҵаз адыррақәа рыла,  аҵыхәтәантәи хы-шықәса рыҩныҵҟа Афонд ахашәалахәытә хәҭа азԥхьагәаҭаратә рбагақәа инацҵаны инагӡахон. Ас еиԥш атенденциа аанханы иҟоуп ҳазҭоу ашықәс азгьы.  

«2025 шықәса актәи аԥшьбара азы ҳара иҳаҩсыз ашықәс аиԥш–зеиԥшу аамҭахәҭа азы иаҿырԥшны уахәаԥшуазар, 15 миллион мааҭ рыла ҳаиҳаны ҳаауан.  Аулафахәқәа рышьҭыхра ашьҭахь, ахәҭакахьала, аԥаратә цхыраагӡатәқәа рганахьала аныхтә хәҭагьы иацлеит», – ҳәа иазгәеиҭеит Бакәыр Бебиа.

Сынтәа иацҵахеит аамҭала аусурада иаанхаз рзы аԥаратә цхыраагӡатәқәа 22 000 мааҭ рҟынӡа; ахшараиураанӡатәи аамҭеи ахшаараиуреи рзы –мызкахьы 30 000 мааҭ рҟынӡа.

Иҳаҩсыз ашықәс азы ахәыҷы иира азы зныктәи ашәатәқәа ршәагаа ацҵан: аус зуа ахәыҷы иҭаацәа рзы – 22 000 мааҭ рҟынтәи 27 000 мааҭ рҟынӡа, аус зымуа аҭаацәа рзы – 22 000 мааҭ.  

Аҟәа. Лаҵарамза 27, 2025 шықәса. Аԥсныпресс.  Аԥсны анапхгара 2025 шықәсазы Аԥсныҟа иаауа атуристцәа рхыԥхьаӡара ацлара иазыԥшуп, аԥхынтәи аԥсшьарагьы уахь иналаҵаны, ҳәа Кавказтәи аинвестициатә Форум аҿы Урыстәыла Аинформациатә Маҵзура ТАСС аинтервиу аҭо иазгәеиҭеит Аԥсны Аҳәынҭқарра Ахада Бадра Гәынба.  

Аҟәа. Лаҵарамза 24, 2025 шықәса. Аԥсныпресс. Москва ақалақь аҿы аус зуа Аԥснытәи аҳақьымцәа Рассоциациа асоциалтә ҳақәа рҿы ирылаҵәаз Очамчыра араион ахада Кациа А.З. Очамчыратәи араионтә хәышәтәырҭа Хада аҳақьым хада Мадонна Кьышьмариа иаанылкыло амаҵураҭыԥ аҟынтәи ламхразы идикылаз аӡбамҭа азы адырра аганахьала аџьашьареи агәҭынчымреи аанарԥшуеит.  

«Ареспублика анапхгараҭареи иарбоу аус иазинтересу ахаҿқәеи зегьы рахь  ааԥхьара аҟаҵара аиашара адгылареи ҳколлега лахь иҳамоу аҳаҭырқәҵареи ирыдҳәалоуп. Кьышьмариа      Мадонна Қарбе-иԥҳа аԥышәеи аџьашықәс дуи змоу аспециалист лоуп. Лара аибашьра ашьҭахь раԥхьатәи ашықәсқәа инадыркны Очамчыра араион агәабзиарахьчара аиҭашьақәыргылара ахыҵхырҭақәа рҿы дгылан.

Аҟәа. Лаҵарамза 24, 2025 шықәса. Аԥсныпресс. Аҟәа, ахатәы галереиа  The Wall Gallery аҿы иаатит Аҟәа ақалақь иалҵыз асахьаҭыхыҩ Игорь Панченко иусумҭақәа рцәыргақәҵа «Ликование в глубинах сна». Ацәыргақәҵа аҿы ицәырган аҿыханҵа, аграфика, асахьа, уҳәа астильқәа рыла инагӡоу аусумҭақәа.

Игорь Панченко ишеиҭеиҳәаз ала, ацәыргақәҵа аҭааҩцәа ирыдгалахоит еиуеиԥшым аамҭахәҭақәа рзы инагӡаз аусумҭақәа жәаба:

«Араҟа еизгоуп сыҿиара еиуеиԥшым аамҭахәҭақәа рзы иаԥызҵаз аусумҭақәа, урҭ еиуеиԥшым атехникақәа рҿы иҭыхуп. Сара еснагь сҽысыԥсахыр сҭахуп, избанзар, акыр шықәса рыҩнуҵҟа акы мацара уаҿызар угәақәԥҵәоит. Уи аганахьала ахәыҷы сиеиԥшуп — ахәыҷқәа еиуеиԥшым ахәмаррақәа ирышьҭоуп. Исҳәар сылшоит, сҟазара ахықәкы ҩныҵҟалатәи ахәыҷы ирҿыхара ауп ҳәа", — азгәалҭеит Игорь Панченко.

Ацәыргақәаҵа аус аулоит хы-мчыбжь ирылагӡаны В.Аршба имҩала иҟоу (ԥыхьатәи А.Сахароу имҩа) The Wall Gallery ахыбраҿы.

Аҟәа. Лаҵарамза 24, 2025 шықәса. Аԥсныпресс. Ареспублика Аԥсны ашколхәыҷқәа XVIII рыспартакиада аатит Аҟәа ақалақь аҿы. Уи рхы аладырхәуеит 1200-ҩык инареиҳаны аспортсмен қәыԥшцәа.

Аспартакиада Аџьынџьтәылатәи еибашьра Дуӡӡа аҿы Аиааира агара Амш 80-шықәса ахыҵреи Аԥсны Раԥхьатәи Ахада Владислав Григори-иԥа Арӡынба диижьҭеи 80-шықәса аҵреи иазкуп.

Аспартакиада аартра иазку ацеремониа рхы аладырхәит атәыла аԥыза-министр Владимир Делба, аԥыза-министр ихаҭыԥуаҩ Вараздат Миносиан, аҵара аминистр  Хана Гәынба.

Аҟәа. Лаҵарамза 26, 2025 шықәса. Аԥсныпресс. Лаҵарамза 26 рзы ақыҭанхамҩа Аминистрра аҿы иахәаԥшны иалыркааит анапхгаратә хықәкытә программа «Ақыҭанхамҩа аҿиара - 2025» аҳәаақәа ирҭагӡаны зфинансыркра мҩаԥгахо  апроектқәа.

Зынӡа иалаҵан 487 проект, урҭ иааизакны рхарџьԥса 292 млн. мааҭ иреиҳауп, убри аан  2025 шықәсазы апрограмма азы ареспубликатә биуџьет аҿы  иазԥхьагәаҭоуп 150 млн. мааҭ.

Аҟәа. Лаҵарамза 26, 2025 шықәса. Аԥсныпресс. Аҳәынҭқарра Ахада Бадра Гәынба лаҵарамза 25 ақалақь Минеральные воды  аҿы иаатыз Кавказтәи аинвестициатә Форум ихы алаирхәуеит.

Афорум атема хаданы иҟоуп: "Аинвестициатә мҩа: Иҳаҩсхьоу аамҭа. Ҳазҭагылоу аамҭа. Аԥеиԥш."

Афорум аусуратә программа аҿы рхы аладырхәуеит аҳәынҭқарратә мчра аусбарҭақәа рнапхгаҩцәа, урыстәылатәии жәларбжьаратәи Аилазаарақәа, амассатә информациа ахархәагақәа, аҿартәии анаукатәи аилазаарақәа  рхаҭарнакцәа. Афорум урыстәылатәи арегионқәа рҿы  аинвестициатә проектқәеи аҳәынҭқарра-хазхаҭалатәи аилахәаларақәа рыҿиареи  аусуратә еилаӡарақәа рыбжьаҵареи рзы аиҿцәажәарақәа рымҩаԥгара иазку плошьадканы иҟоуп.

Афорум аиҿкаара ахахьы иагеит – Урыстәылатәи Афедерациа аекономикатә ҿиара Аминистрреи УА Анапхгареи адгылара зырҭо Афонд Росконгресс.

Аҟәа. Лаҵарамза 23, 2025 шықәса. Аԥсныпресс. Аԥсны Аҳәынҭқарратә шәарҭадара амаҵзура Иҷыдоу ахықәкы змоу Ацентр 27 шықәса ахыҵит.

Иҷыдоу ахықәкы змоу Ацентр 27 шықәса ахыҵра азгәаҭара инамаданы аусбарҭа иаҭааит Аԥсны Аҳәынҭқарра  Ахада Адҵаҟаҵаҩ хада Бадра Гәынба, атәыла аԥыза-министр Владимир Делба.

Аԥсны Ахада ахатәы еилазаара рзанааҭтә ныҳәа рыдиныҳәалеит, аофицерцәеи амаҵзура аусзуҩцәеи аихьӡарақәа рзеиӷьеишьеит. 

Аҟәа. Лаҵарамза 23, 2025 шықәса. Аԥсныпресс.  Лаҵарамза 23 рзы Аԥсны аиашахаҵаратә дин ныҟәызго ақьырсианцәа Ацқьа Ацҳаражәҳәаҩ (Апостол)  Симон Канттәи Имш азгәарҭоит. 2013 шықәсазы ари аиашахаҵаратә ныҳәа ареспублика аҿы иусуратәым ныҳәатә мшны ирылаҳәан.

Ари амш Аԥсны аиашахаҵаратә дин ныҟәызго зегьы рзы аҵак ду амоуп, избан акәзар Симон Канттәи араҟа ҳера 1 ашәышықәса азы ақьырсаинра алаирҵәон, араҟа иҟоуп уи ибаҩ-ашаҩ.

Аԥснытәи Аиашахаҵаратә Уахәама адинмаҵзуҩцәа аныхабаатә анцәамаҵзура мҩаԥыргеит  Ацқьа Пантелемон ихьӡала иргылоу Афон-Ҿыцтәи аберҭыԥ аҿы.  Аҵыхәтәантәи ашықәсқәа рыҩныҵҟала  Афонҿыцтәи аберҭыԥ аҟны раԥхьаӡакәны ацқьа Симон Кананит игәалашәара  амш азы анцәамаҵзура Аԥсны аныхақәа зегьы рыҟнытә адоуҳамаҵзуҩцәа  еицымҩаԥыргеит.

Афон Ҿыц игылоуп Симон Канттәи иныхабаа. Уи  зыргылаз адинхаҵаҩцәа роуп. Афон-Ҿыцтәи аберҭыԥи Симон Канттәи иныхабаи Анцәа дхазҵо ауаа рацәаҩны иаҭааит ари амш аҽны.

Афонҿыцтәи аберҭыԥ  аҟны ацқьа Симон Канттәи игәалашәара амш азы анцәамаҵзура далахәын  Аҳәынҭқарра Ахада Бадра Гәынба.  Анцәамаҵзура иара убас иалахәын Аҳәынҭқарра Ахада Ихаҭыԥуаҩ  Беслан Бигәааи  Ахада Иубарҭа  анапхгаҩы Беслан  Ешбеи.

Аҳәынҭқарра Ахада Бадра Гәынба  ари ахҭыс иаҵоу аҵакы ахадара азгәаҭо, ажәлар зегьы аҭынчреи аҭышәынтәалареи рзеиӷьаишьеит, Анцәа иахь ирымоу азхаҵара иацәхьамҵларц азы ааԥхьара ҟаиҵеит.  

Аԥснытәи Аиашахаҵаратә Уахәама ахада аиереи Виссарион (Аԥлиаа) еизаз зегьы аныҳәа рыдиныҳәалеит, убри аан инаҵшьны иазгәеиҭеит Аԥсны иԥшьоу дгьылны ишыҟоу – араҟа Киевҟа зхы хаз  Симон Канттәии Андреи Аԥхьанаԥхьеи Анцәа иажәа ауаажәларра ишрыладырҵәоз.  «2 нызықь шықәса инарзынаԥшуа раԥхьа урҭ аԥсуаа зхылҵыз рнаҭуан, Ақьырсиантә дин деилдыркаауан. XIX ашәышықәса анҵәамҭазы аурыс аҳцәа Алеқсандр  III,  Николаи II ирыбзоураны,  аҭырқәатә аҳра аамҭахәҭа анынҵәа ашьҭахь  аԥсуа жәлар  ақьырсиантә  динхаҵара рзыргьежьра алыршахеит. Усҟан идыргылеит имаҷымкәа Ақьырсиантә ныхабаақәа. Убарҭ рхыԥхьаӡараҿы иҟоуп ареволиуциа ҟалаанӡа Аԥсны акультуратә ԥсҭазаара иагәыцәны иҟалаз Афон-Ҿыцтәи аберҭыԥ.  Иахьа ҳара насыԥны алшара  ҳамоуп  ари иԥшьоу аҭыԥ аҿы зегьы ҳаизаны аныхабаатә ныҳәа аҿы Аԥсны ашәҭыкакаҷра азы Анцәа имҵаныҳәара», -  ҳәа иажәа хиркәшеит аиереи Виссарион Аԥлиаа.

Абжьагажәа ашьҭахь адинхаҵаҩцәа аџьартә ныҟәарала Ацқьа Пантелемон иныхабаа иакәшаны Ицқьоу Ацҳаражәҳәаҩ Симон Канттәи ихьӡала IХ-Х ашәышықәсазы Афон Ҿыц уи иԥсыжырҭа аҭыԥ аҿы идыргылаз  аныхабаа ахь илбааит.  

Ари амш аҽны ақьырсиан дин ныҟәызго Ԥсырӡха аԥсҭа  игылоу Симон Канттәи ихьӡ зху ари аныхабаа ахь инеиуеит. Уи макьана аус ауӡом, араҟа ареставрациатә усурақәа мҩаԥысуеит. Ақьырсианцәа араҟа ацәашьқәа дыркуеит, иара убас Симон Канттәи дахьынхоз аҳаԥы (аҿыџь) аҿгьы ацәашьқәа адыркуеит, Анцәа иашьапкуеит.

XIX ашәышықәса анҵәамҭазы, Симон Канттәи иҳаԥы аҿы Афонҿыцтәи аберҭыԥ аберуаа ацаҟьа иалԥҟааны иҟарҵеит аҳаԥы аҭаларҭа, ахаҳә иалху амардуан, амозаикала иқәҵоу Иаса Қьырса, Анцәа дзыхшаз Ацқьа Мариа, иара Симон Канттәи ихаҭа рхаҿсахьақәа зну аныхачаԥақәа.

Ари амш Аԥсны аиашахаҵаратә дин ныҟәызго зегьы рзы аҵак ду амоуп, избан акәзар Симон Канттәи араҟа ҳера 1 ашәышықәса азы ақьырсаинра алаирҵәон, араҟа иҟоуп уи ибаҩ-ашаҩ. Ицқьоу Ацҳаражәҳәаҩ ихьӡала Афон Ҿыц уи иԥсыжырҭа аҭыԥ аҿы игылоуп IХ-Х ашә. рзы идыргылаз аныхабаа. Ари амш аҽны ақьырсиан дин ныҟәызго Ԥсырӡха аԥсҭа  игылоу Симон Канттәи ихьӡ зху ари аныхабаа ахь инеиуеит. Уи макьана аус ауӡом, араҟа ареставрациатә усурақәа мҩаԥысуеит. Ақьырсианцәа араҟа ацәашьқәа дыркуеит, иара убас Симон Канттәи дахьынхоз аҳаԥы аҿгьы ацәашьқәа адыркуеит, Анцәа иашьапкуеит. XIX ашәышықәса анҵәамҭазы,  Симон Канттәи иҳаԥы аҿы Афонҿыцтәи аберҭыԥ аберуаа ацаҟьа иалԥҟааны иҟарҵеит аҳаԥы аҭаларҭа, ахаҳә иалху амардуан, амозаикала иқәҵоу Иаса Қьырса, Анцәа дзыхшаз Ацқьа Мариа, иара Симон Канттәи ихаҭа рхаҿсахьақәа зну аныхачаԥақәа.